
به گزارش بهداشت نیوز، افزایش قیمت میوه و سبزی در ماههای اخیر باورنکردنی است. طبیعی است این مسأله دلیلی میشود برای اینکه سهم میوه و سبزی در سبد غذایی خانوادهها کاهش یابد؛ اتفاقی که قطعا خوشایند نیست و تبعات وخیمی بر حفظ سلامت عمومی خواهد داشت. این در حالی است که متخصصان همواره ما را به افزایش مصرف میوه و سبزی در تغذیه روزانه تشویق میکنند. به همین دلیل هم سال 2021 میلادی، از سوی سازمان ملل متحد، «سال بینالمللی میوه و سبزیجات» نامگذاری شده است. این دونکته را کنار ماجرای دیگری بگذارید و آن، گرایش خیلیها به انتخاب رژیم غذایی گیاهخواری است. رژیمی که همیشه موافقان و مخالفان جدی داشته است. مناسبت امسال که سال بینالمللی میوه و سبزیجات است را بهانه کردیم تا با دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره انواع رژیمهای گیاهخواری، فواید و مضرات آن صحبت کنیم. چند بار با دوست گیاهخوارتان بحث کردهاید و چند بار او به شما توصیه کرده که رژیم همهچیزخواری، برنامه غذایی خوبی نیست؟ نتیجه جدل، بیحاصل بوده و درنهایت هم هرکدام راه خودتان را رفتهاید! به نظر شما درحال حاضر تعداد موافقان و مخالفان کدام رژیم غذایی بیشتر است؟ دکتر کوروش جعفریان دراینباره توضیح میدهد: «گیاهخواری، پدیدهای است که از چند سال پیش درباره فواید و مضرات آن بحث و جدل وجود دارد. میتوان گفت تعداد افرادی که این نوع رژیم غذایی را رعایت میکنند، در حال افزایش است. ضرورت حفظ سلامت محیطزیست، باورهای افراد درباره حق حیات حیوانات و برخی باورهای آیینی ازجمله مواردی است که افراد گیاهخواری را بهعنوان رژیم غذایی انتخاب میکنند. اما در کل میتوان گفت آمار افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری را انتخاب میکنند، رو به افزایش است. بنابراین لازم است افراد با آگاهی از نکتههای مثبت و منفی این نوع رژیم غذایی، آن را انتخاب کنند.» گیاهخواری خط و خطوط دارد «گیاهخوار» عنوانی بسیار کلی است. بهاین دلیل که گیاهخواری انواع مختلف دارد و هرکدام از شاخههای گیاهخواری اصول خودشان را رعایت میکنند. دکتر جعفریان درباره الگوهای مختلف گیاهخواری میگوید: «وگنها، تقریبا هیچگونه محصول حیوانی، اعم از گوشت و دیگر محصولات تهیهشده از حیوانات را مصرف نمیکنند. این نوع رژیم غذایی بسیار سختگیرانه است.» این استاد تغذیه دانشگاه ادامه میدهد: «وجترینها، گروه دیگری از گیاهخواران هستند. وجترینها، بهگروههای مختلفی تقسیم میشوند. لاکتو اُوو وجترین افرادی هستند که از لبنیات و تخممرغ استفاده میکنند. بهعقیده آنها چون حیوانی برای تهیه این محصولات ذبح نمیشود، بنابراین مصرف آنها مانعی ندارد. لاکتووجترینها تخممرغ مصرف نمیکنند اما محصولات لبنی را مصرف میکنند. گروه دیگر اوو وجترین هستند که تخممرغ مصرف کرده و محصولات لبنی را مصرف نمیکنند.» اما شاخه خاصتری هم از گیاهخواران وجود دارد که به آنها پسکاترین میگویند. این گروه چه الگویی را رعایت میکنند؟ دکتر جعفریان توضیح میدهد: «پسکاترینها، نیمهگیاهخوار هستند. این گروه غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو را مصرف میکنند.» تصور اغلب ما از افراد گیاهخوار همین گروه است؛ «خامگیاهخواران» همانهایی که در یخچال و سر سفرهشان فقط گیاهان حضور دارند. دکتر جعفریان درباره آداب غذایی این گروه میگوید: «خامگیاهخواران فقط محصولات گیاهی را مصرف میکنند. این گروه حتی به گیاهان حرارت هم نمیدهند و معتقدند نباید هیچ فرآیندی روی محصولات غذایی صورت بگیرد.» همهچیزخوارها سالم هستند یا گیاهخواران؟ جنجالیترین پرسشها در این حوزه است. کدامیک از آنها به سلامت خودشان بیشتر اهمیت میدهند؟ کدامیک از آنها دچار کمبود موادغذایی نشده و خطر ابتلا به بیماریهای مختلف در آنها کمتر است؟ دکتر کوروش جعفریان در پاسخ میگوید: «گیاهخواری بهعنوان نوعی رژیم یا سبک زندگی، روش سالمی است. به این دلیل که امروزه با رعایت رژیم گیاهخواری، خطر ابتلا یا امکان کنترل عوارض بسیاری از بیماریهای مزمن امکانپذیر است؛ مانند اضافهوزن و چاقی. نکته دیگر اینکه با رعایت رژیم غذایی گیاهخواری، خطر ابتلا به دیابت کاهش یافته و در افراد مبتلا نیز عوارض بهطور چشمگیری کنترل میشود. مسأله دیگر، کاهش خطر ابتلا و کاهش عوارض بیماریهای قلبی - عروقی در افراد مبتلا به این بیماری است. دلیل آن کاهش و کنترل وزن، دریافت فیتوکمیکالها و بعضی از ویتامینها مانند اسیدفولیک است. علاوهبراینکه غذاهای حیوانی حاوی چربی حیوانی هستند که این نوع چربیها باعث افزایش خطر ابتلا بهبیماریهای قلبی - عروقی میشود. علاوهبراین با حذف فستفودها و تنقلات مضر، خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها نیز کاهش پیدا میکند.» با گیاهخواری آرام شوید فشارخون بالا، از بیماریهای خاموش و خطرناک است که از دلایل ابتلا به آن میتوان به رژیم غذایی نامناسب اشاره کرد.