
به گزارش بهداشت نیوز، به نقل از Science alert: «خواب تنها برای بازگرداندن انرژی از دست رفته طی روز نیست. اثر خواب بیشتر از آن چیزی است که فکر میکنیم. مغز هنگام خواب، خود را از مواد سمی ناشی از کارکرد فعالیتهای عصبی باقیمانده طی روز پاک میکند. یافتههای دانشمندان در حوزه مغز مشخص کرده وقتی خواب کافی نداریم مغز شروع به خوردن بخشهای مهمی از خودش میکند. میپرسید چطور؟ نتایج تحقیقات نشان داده است خواب ناکافی مداوم باعث میشود مغز مقدار قابلتوجهی از ارتباطات بین نورونها را پاک کند که حتی با بهبود شرایط خواب این آسیب به حالت اول برنمیگردد. در سال ۱۳۹۶ / ۲۰۱۷ تیمی از متخصصان علوم اعصاب به سرپرستی میشل بلسی از دانشگاه پلیتکنیک مارکه در ایتالیا، پاسخ مغز پستانداران را در عادت به خواب کم آزمایش کردند و به شباهت عجیب بین موشهایی رسیدند که خواب و استراحت کافی داشتند و آنها که محروم از خواب بودند. فرآیند بازیابی مغز هنگام خواب همانند دیگر سلولهای بدن، سلولهای عصبی مغز به طور مرتب از سوی نوعی از سلولها به نام گلیال بازیابی میشوند. سلولهای گلیال سلولهای پشتیبان هستند. آنها سیستم عصبی مرکزی را به هم پیوند داده و به طریق فیزیکی و شیمیایی از آن محافظت میکنند. علاوه بر این، مواد شیمیایی و غذایی مورد نیاز سلولهای عصبی را فراهم میآورند و اغلب به عنوان چسب در سیستم عصبی معرفی میشوند. آنها انواع مختلفی دارند که از آن میان سلولهای آستروسیت و میکروگلیال را میتوان نام برد. سلولهای میکروگلیال برای پاکسازی سلولهای کهنه و فرسوده از طریق فرآیندی به نام فاگوسیتوز یا بلعیدن عمل میکنند. نوع دوم سلولهای گلیا، استروسیتها هستند که کار هرس کردن سیناپسها (یا ارتباطهای نورونی) غیر ضروری نورونها را در مغز بر عهده دارند. ما میدانیم این فرآیند پاکسازی در حین خواب اتفاق میافتد. اما نکته مهم بهدست آمده از تحقیقات نشان داده است فرآیندی مشابه، زمانی در مغز اتفاق میافتد که دچار کمخوابی میشویم. اما به جای اینکه قسمتهای مناسبی از سلولها در این فرآیند پاک شود، مغز شروع به آسیب زدن به خود میکند. میتوان آن را با یک مثال واضحتر کرد. به طور معمول شبها زبالهها را کارکنان شهرداری از سطح شهر پاک و از فضای خانهها دور میکنند. حالا به این فکر کنید که پس از چندشب بیخوابی، کسی وارد خانه شما شده تا زبالهها را خارج کند و همراه زبالهها چیزهایی مثل تلویزیون، یخچال یا حتی وسایل ارزشمندتان را دور بیندازد. بلسی میگوید ما برای اولین بار نشان دادیم پروتئین دیواره سیناپسها را آستروسیتها به خاطر کمبود خواب میخورند و این یعنی واردشدن آسیب جدی به مغز.